Ποιά πόλη αναφέρει ο Παυσανίας ήταν η πρώτη πόλη που είδε ο ήλιος;
Θεωρούταν η ιερότερη και παλιότερη πόλη της Αρκαδίας, μάλιστα όπως αναφέρει ο Παυσανίας ήταν η πρώτη πόλη που είδε ο ήλιος, παλαιότερη όλων των πόλεων σε γη και νησιά, δηλαδή η πρώτη πόλη που ιδρύθηκε στον πλανήτη.
Ο Παυσανίας, πριν τον Λυκάονα και την ίδρυση της Λυκόσουρας σημειώνει ότι οι άνθρωποι ζούσαν στην ύπαιθρο και σε σπήλαια αφού ο πατέρας του Λυκάονος, Πελασγός, τους έμαθε να φτιάχνουν καλύβες και να φοράνε δέρματα ζώων ως ρούχα.Ήταν από τις αρκαδικές πόλεις που εποίκησαν την Μεγαλόπολη. Στην Λυκόσουρα υπήρχε ναός της Δέσποινας στον οποίο λατρεύονταν πολλοί θεοί και όχι ένας όπως συνηθιζόταν, και ομώνυμο άλσος, επίσης ιερό του Πανός και της Αθηνάς.
Συμφώνα με τον Παυσανία
II. Λυκάων δὲ ὁ Πελασγοῦ τοσάδε εὗρεν ἢ ὁ πατήρ οἱ σοφώτερα: Λυκόσουράν τε γὰρ πόλιν ᾤκισεν ἐν τῷ ὄρει τῷ Λυκαίῳ καὶ Δία ὠνόμασε Λυκαῖον καὶ ἀγῶνα ἔθηκε Λύκαια. οὐκέτι δὲ τὰ παρ' Ἀθηναίοις Παναθήναια τεθῆναι πρότερα ἀποφαίνομαι: τούτῳ γὰρ τῷ ἀγῶνι Ἀθήναια ὄνομα ἦν, Παναθήναια δὲ κληθῆναί φασιν ἐπὶ Θησέως, ὅτι ὑπὸ Ἀθηναίων ἐτέθη συνειλεγμένων ἐς μίαν ἁπάντων πόλιν. Από βικιθήκη Ἑλλάδος περιήγησις -Παυσανίας -Αρκαδικά.
Ο γιος του Πελασγού Λυκάων, με περισσότερη πείρα από τον πατέρα του, έκανε το εξής: συνοίκησε την πόλη Λυκόσουρα στο Λύκαιο όρος, έδωσε στο Δία το προσωνύμιο λύκαιος και ίδρυσε τα Λύκαια, μια γιορτή με αγώνες. Έχω τη γνώμη πως η γιορτή των Αθηναίων Παναθήναια δεν ιδρύθηκε από τα Λύκαια∙ η αθηναϊκή γιορτή λεγόταν Αθήναια, και ονομάστηκε, όπως λένε, Παναθήναια στον καιρό του Θησέα, γιατί γίνονταν απ’ όλους τους αθηναίους, αφότου συνοικίστηκαν σε μία πόλη.
[38.1] ἀνωτέρω δὲ ὀλίγον τείχους τε περίβολος τῆς Λυκοσούρας ἐστὶ καὶ οἰκήτορες ἔνεισιν οὐ πολλοί. πόλεων δέ, ὁπόσας ἐπὶ τῇ ἠπείρῳ ἔδειξε γῆ καὶ ἐν νήσοις, Λυκόσουρά ἐστι πρεσβυτάτη, καὶ ταύτην εἶδεν ὁ ἥλιος πρώτην: ἀπὸ ταύτης δὲ οἱ λοιποὶ ποιεῖσθαι πόλεις μεμαθήκασιν ἄνθρωποι. [38.2] ἐν ἀριστερᾷ δὲ τοῦ ἱεροῦ τῆς Δεσποίνης τὸ ὄρος ἐστὶ τὸ Λύκαιον: καλοῦσι δὲ αὐτὸ καὶ Ὄλυμπον καὶ Ἱεράν γε ἕτεροι τῶν Ἀρκάδων κορυφήν. τραφῆναι δὲ τὸν Δία φασὶν ἐν τῷ ὄρει τούτῳ: καὶ χώρα τέ ἐστιν ἐν τῷ Λυκαίῳ Κρητέα καλουμένη--αὕτη δὲ ἡ Κρητέα ἐστὶν ἐξ ἀριστερᾶς Ἀπόλλωνος ἄλσους ἐπίκλησιν Παῤῥασίου--καὶ τὴν Κρήτην, ἔνθα ὁ Κρητῶν ἔχει λόγος τραφῆναι Δία, τὸ χωρίον τοῦτο εἶναι καὶ οὐ [διὰ] τὴν νῆσον ἀμφισβητοῦσιν οἱ Ἀρκάδες.Από βικιθήκη Ἑλλάδος περιήγησις -Παυσανίας - Αρκαδικά Κεφ. 38[8]
Λίγο ψηλότερα είναι ο περίβολος του τείχους της Λυκόσουρας, μέσα στον οποίο υπάρχουν λίγοι κάτοικοι. Η Λυκόσουρα είναι η αρχαιότερη απ' όλες τις πόλεις που υπήρξαν ποτέ πάνω σε ηπειρωτική ή νησιωτική γη, η πρώτη πόλη που είδε το φως του ηλίου· χρησίμεψε ως το υπόδειγμα για τη δημιουργία άλλων πόλεων. Αριστερά του ιερού της Δέσποινας είναι το Λύκαιον όρος, το οποίον άλλοι Αρκάδες το λένε Όλυμπο ή Ιερά κορυφή. Λένε πως ο Δίας ανατράφηκε στο βουνό αυτό· υπάρχει και περιοχή στο Λύκαιο ονομαζόμενη Κρητέα, αριστερά του άλσους του παρράσιου Απόλλωνα· οι Αρκάδες ισχυρίζονται πως η Κρήτη, όπου κατά τις παραδόσεις των Κρητών ανατράφηκε ο Δίας είναι η θέση αύτη κι όχι το νησί.
Σήμερα η αρχαία πόλη ανασκάπτεται και ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται 12 χιλιόμετρα από την Μεγαλόπολη. Έχουν βρεθεί το αρχαίο τείχος, το ιερό της Δέσποινας, λείψανα λουτρών και πολλών κτιρίων.
Βιβλιογραφία:
- «An Inventory of Archaic and Classical Poleis». (Αγγλικά) Inventory of Archaic and Classical Poleis. 2004.
- (Αγγλικά) GeoNames. 2005. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2015.
- (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
- II. Λυκάων δὲ ὁ Πελασγοῦ τοσάδε εὗρεν ἢ ὁ πατήρ οἱ σοφώτερα: Λυκόσουράν τε γὰρ πόλιν ᾤκισεν Παυσανία, Αρκαδικά
- Παυσανία, Αρκαδικά XXVII .
- Από βικιθήκη Ἑλλάδος περιήγησις -Παυσανίας -Αρκαδικά
- Από βικιθήκη Ἑλλάδος περιήγησις -Παυσανίας -Αρκαδικά Κεφ. 38
Πηγή εικόνας : Από Nefasdicere (= J. Matthew Harrington) - J. Matthew Harrington, personal digital image., CC BY 2.5
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου